Büyükşehirler dev bütçelere hükmedecek

Mithat Yurdakul – Yerel seçimin işbaşına getirdiği yeni yönetimler, 3 büyükşehirde de dev bütçelere hükmedecek. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin belediye şirketleriyle birlikte konsolide bütçesi yarım trilyon lirayı aşarken, pek çok yatırımcı bakanlığı geride bıraktı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB), 2024 yılı için yatırım ve hizmetlere ayırdığı toplam bütçe, 516 milyar TL’ye ulaşıyor. Konsolide olarak yarım trilyon lirayı aşan İBB bütçesinde belediye şirketlerinin payı 222 milyar TL olacak. Bu yıl, geçmiş 5 yılın toplam bütçesinin büyüklüğüne ulaşan İBB bütçesinde iştirakler dahil yatırıma 145 milyar lira ayrıldı.

Toplam bütçe gelirlerinin 178 milyar 500 milyon lira; bütçe giderlerinin 213 milyar 500 milyon lira olarak belirlendiği İBB’de, 2024 yılında hizmet ve yatırımlar için 35 milyar lira finansman sağlanması öngörüldü.

2024 verilerine göre, Türkiye’de yerel yönetimler eliyle yapılacak bütün yatırımların dörtte birini İstanbul gerçekleştirecek. İBB’nin bu yılki bütçesinde raylı sistem yatırımları yüzde 55 artışla 33.3 milyar liraya çıkarken, “yoksullukla mücadele” ve “Adil İstanbul” çalışmalarına 14 milyarı aşkın kaynak ayrıldı. İstanbul ulaşımının kilit kurumu İETT’nin 2024 mali bütçesi ise 29.4 milyar lira olarak onayladı. İBB’nin bu yılki bütçesi; Ulaştırma, Tarım, İçişleri, Aile, Çevre gibi bakanlıkları geride bıraktı. Deprem alanındaki çalışmalar için de İBB’nin 2024 bütçesinde 10 milyar 623 milyon lira kaynak ayrıldı. İBB’de otobüs taşımacılığı için 30 milyar lira, deniz taşımacılığı için ise 33.5 milyar liralık destek öngörüldü.

ABB’ye 92 milyar lira

Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) ve bağlı kuruluşlarının 2024 mali yılı bütçesi ise 92 milyar lira olarak kabul edildi. Bütçe içinde ASKİ’nin payı 19 milyar 500 bin lira, EGO’nun payı ise 16 milyar 500 bin lira oldu. ABB bu yıl, sosyal güvenlik ve sosyal yardımlar için 5.2 milyar lira ayırırken, yatırım programına göre yol ve asfalt için hizmet alımına 3.5 milyar lira, Mamak metrosu yapımına 3 milyar lira, parkların revizyonuna 500 milyon lira tahsis edildi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 yılı bütçesi de 45.1 milyar TL olacak. İzmir’in belediye bütçesinin 18 milyar 623 milyon TL’si yatırımlara, 15.7 milyar lirası genel kamu hizmetlerine ayrıldı. 45 milyar liralık gider bütçesine karşı 39.8 milyar lira geliri öngörülen belediyenin 5.3 milyar lira borçlanması öngörülüyor.